(13.09.2005)
Wojciech Szatkowski: "W nowotarskim MOK-u odbyła się
konferencja „Edukacja regionalna. Podtatrze”. Wygłoszono referaty,
a ponadto były prezentacje szkół uczestniczących w projekcie.
Organizatorami konferencji są: Województwo Małopolskie, Podhalańska
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Małopolskie Centrum Doskonalenia
Nauczycieli w Krakowie i Związek Podhalan. Pierwszy dzień upłynął pod
znakiem referatów i prezentacji placówek uczestniczących w konferencji.
Zebranych powitał gospodarz, prof. Stanisław A. Hodorowicz. Obecni byli
także marszałek Województwa Małopolskiego Janusz Sepioł i wicemarszałek
Andrzej Sasuła. Marszałek Janusz Sepioł podkreślił rolę edukacji
regionalnej: - Obecnie mamy czytelny obraz edukacji w Małopolsce. U nas
widać, że w tej dziedzinie można mieć wyniki, i to nie tylko w wielkich
miastach. Dlatego trzeba się pokłonić rodzicom, małopolskim samorządowcom,
a przede wszystkim nauczycielom. Wspomniał też o bardzo ważnej misji
tworzenia kadr dla regionu. Ponieważ obchodził 50. urodziny otrzymał
kwiaty oraz okolicznościowy medal podhalańskiej PPWSZ w Nowym Targu, a
„sto lat” rozbrzmiało na sali. Głos zabrał także radny sejmiku województwa
małopolskiego Andrzej Gut Mostowy, który mówił o pomocy Województwa
Małopolskiego dla lokalnych placówek kulturalnych. Po części oficjalnej
rozpoczęły się referaty. Stanisława Trebunia-Staszel mówiła o wychowaniu
regionalnym i jego znaczeniu w kontekście historii i teraźniejszości. –
Podhale było ożywczym strumieniem dla polskiej kultury i w XIX wieku
rozpoczął się społeczny i kulturalny awans tej ziemi - tłumaczyła.
Przypomniała też ważne słowa ks. prof. Józefa Tischnera: - kultura
góralska jest wielka nie dlatego, że jest góralska, lecz dlatego, że jest
ludzka. Wystąpienie zakończyła mówiąc: - zatem regionalne wychowanie,
odpowiednio przemyślane i urzeczywistniane może okazać się jedną z
ważniejszych dróg kształtowania osobowości młodego człowieka, jego
wrażliwości i kreatywności. Poznanie kultury własnego otoczenia, może
wyzwolić w dziecku chęć poznania świata i stać się pierwszym krokiem w
odkrywaniu historii i kultur innych grup i narodów, poszerzając zarazem
jego społeczną-aksjologiczną przestrzeń.
Referat prof. Zbigniewa Mirka dotyczył tożsamości przyrodniczo-kulturowej
małych ojczyzn a edukacji regionalnej. Przypomniano słowa Jana Pawła II: -
Kto chce odnaleźć samego siebie musi nauczyć się obcować z przyrodą. Na
łonie natury, z dala od codziennych trosk, duch łatwiej otwiera się na
rzeczywistość nadprzyrodzoną, którą nadaje sens i wartość ziemskim
przedsięwzięciom i planom. Cisza gór i biel śniegu mówią (...) nam o Bogu,
zachęcają do kontemplacji, która jest nie tylko drogą wiodącą do spotkania
z Tajemnicą, ale i warunkiem humanizacji naszego życia i wzajemnych
stosunków między ludźmi... Przypomniano także relacje między życiem a
środowiskiem, miejsce formacji duchowej i bioróżnorodność. Anna Mlekodaj
mówiła o języku i literaturze Podtatrza jako źródle inspiracji dla
nauczycieli realizujących programy dziedzictwa kulturowego w regionie.
Stwierdziła między innymi, że nasz region może się rozwijać dzięki
tradycji, ale to źródło bogactwa jednak powoli wysycha, zwłaszcza w
czasach globalizacji i chęci nadążania za rzeczywistością. Referantka
zauważyła, że właśnie w takich czasach powinno się bardziej dbać o
tradycję i jej przejawy. Marek Gotkiewicz przedstawił kulturę ludową
Podtatrza w zbiorach muzealnych. Wskazał, że dobrze działające i
posiadające swoje programy edukacyjne muzea podhalańskie są miejscami,
gdzie prowadzona jest ożywiona działalność związana z edukacją regionalną.
Wskazał głównie na placówki posiadające własne, bogate przeważnie programy
edukacyjne, a mianowicie na zakopiańskie Muzeum Tatrzańskie, Muzeum im.
Władysława Orkana w Rabce, Muzeum Pienińskie w Szczawnicy, Orawski Park
Etnograficzny w Zubrzycy Górnej i Muzeum Podhalańskie. Julian Kowalczyk
mówił o roli Związku Podhalan w rozwoju edukacji regionalne i kultury
ludowej, od czasów jego powstania aż po współczesne. Wskazał między innymi
na bogactwo imprez regionalnych organizowanych w naszym regionie,
działalność wydawniczą Związku, jego współpracę z różnymi organizacjami w
terenie. Na konkretne przykłady współpracy samorządu terytorialnego i
szkoły w zakresie edukacji regionalnej wskazał Wójt Szaflar Stanisław
Ślimak. Józef Staszel swój wywód o wychowaniu w zespole regionalnym
rozpoczął od stwierdzenia, że na tych terenach Podhala, gdzie prowadzona
jest właściwa praca dydaktyczna w zespołach regionalnych, przestępczość
spadła nawet o kilkaset procent... Mówił też o błędach w wychowaniu
młodzieży w zespołach góralskich: - by budować i poznawać swój region,
trzeba mieć wiedzę zaczerpniętą z literatury, a nie z „Big Brothera”-
zaznaczył. Po przerwie odbyły się prezentacje szkół biorących udział w
projekcie. Dotyczyły one przede wszystkim form działania związanych z
szeroko pojętą edukacją w regionie. Okazało się, że szkoły na terenie
Podhala, Orawy i Spisza prowadzą od lat szeroko rozwiniętą działalność,
ściśle powiązaną z edukacją regionalną, w dodatku działalność bardzo
atrakcyjną dla swoich uczniów. Tym bardziej, że jak było widać na
konferencji, większość nauczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne to
prawdziwi pasjonaci. Trudno się było też oprzeć wrażeniu jak mocno region
Podhala, Spisza i Orawy jest miejscem, z którego idea rozwijania edukacji
regionalnej może promieniować na cały nasz kraj, tak byśmy świadomi swoich
korzeni, byli regionalizmem silni".
Foto-relacja
(zdjęcia Wojciech Szatkowski i Maciej Stasiński):
|