Gawęda historyczna w Muzeum Uzdrowiskowym w Szczawnicy

Z początkiem sezonu wakacyjnego w Muzeum Uzdrowiska w Szczawnicy odbyło się niecodzienne spotkanie związane z obchodzoną w 2013 r. rocznicą wybuchu Powstania styczniowego. W sali wykładowej z mieszkańcami i kuracjuszami spotkali się podhalańscy historycy oraz poloniści, aby porozmawiać o pamięci historycznej współczesnych Polaków i miejscu jakie znajduje w niej styczniowa insurekcja.

Gawęda historyczna, bo tak formę przyjęło to spotkanie, przeplatana była cykatami z literatury pięknej przełomu z XIX/XX w. przybliżającej zmagania Polaków z rosyjskim zaborcą oraz fragmentami pamiętników uczestników walk narodowowyzwoleńczych. Teksty odczytywał w niezwykle ekspresyjnej aranżacji Robert Piszcz polonista ze Związku Nauczycielstwa Polskiego w Nowym Targu. W tle natomiast płynęła nostalgiczna muzyka, która niewątpliwie stworzyła  niezapomnianą atmosferę powagi i zadumy.

O przyczynach przebiegu i sutkach powstania opowiadał Wacław Polakiewicz z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Z kolei o udziale w nim kobiet mówiła Jadwiga Jurkowska, wiceprezes nowotarskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Wśród szeregu postaci przypomina została m.in. biografia Elizy Orzeszkowej autorki  „Glorii Victis”. Niezwykle interesujące studium nt. barwy, broni oraz ubioru okresu powstaniowego przedstawił Szczepan Kowalski z Biblioteki Pedagogicznej w Nowym Targu. Wykład uzupełniony został prezentacją multimedialną podczas, której można było obejrzeć oryginalne zdjęcia, ryciny i szkice strojów mundurów uczestników walk oraz  weteranów  powstania.

W części popołudniowej zaplanowano wernisaż wystawy historycznej pt. „Zapomniani bohaterowie Powstania styczniowego w Galicji”. Prowadził ją Robert Kowalski Prezes oddziału PTH w Nowym Targu. Na blisko 25 tablicach przybliżono sylwetki uczestników i współpracowników powstania. Pokazano również miejsca związane z niepodległościowym zrywem roku 1863, jakie przetrwały do  dziś na terenie całej Małopolski tj. dwory i pałace szlacheckie,  pamiątkowe obeliski, miejsca bitew i potyczek oraz cmentarze i pojedyncze mogiły. Tablicę przygotowali historycy z czterech oddziałów PTH tj. nowotarskiego - Jagoda Jurkowska, Robert Kowalski, Wacław Polakiewicz i Marcin Wawszczak; limanowskiego – Katarzyna Drożdż; nowosądeckiego – Leszek Zakrzewski i Bogusław Potoniec; tarnowskiego – Mieczysław Czysnoka.

Wystawa  została uzupełniona cennymi eksponatami broni białej i palnej z kolekcji Jacka Wąsowicza z Jadłownika i Mieczysław Sukiennika z Limanowej oraz biżuterią powstańczą, dokumentami i prasą  z kolekcji rodzinnej Heleny Romer Wąsowicz z Jodłownika. Całość dopełnił  oryginalne fotografie ze zbiorów Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej w Limanowej. Wystawę historyczną, jak zapowiedzieli organizatorzy,  będzie można oglądać do końca wakacji w godzinach otwarcia Muzeum. 

W spotkaniu i wernisażu uczestniczyło wielu znamienitych gości m.in.: Krzysztof Mańkowski – Prezes Thermaleo sp. z.o.o. i przedstawiciel Fundacji Andrzeja Mańkowskiego w Szczawnicy, Grzegorz Podlewski - Prezes Zarząd Zespołu Elektrowni Wodnych w Niedzicy, Barbara Węglarz - Dyrektor Muzeum Pienińskiego w Szczawnicy, Ks. Franciszek Bondek  -  proboszcz parafii św. Wojciecha BM, Aleksander Majerczak Prezes Oddziału Akcji Katolickiej w Szczawnicyoraz Magdalena Dyląg - Prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Limanowej i Katarzyna Drożdż  - Koordynator Programu Edukacyjnego „Echa Powstania styczniowego w Małopolsce – ludzie i miejsca”.

Do uczestników i organizatorów poniedziałkowego wydarzania skierował również okolicznościowy adres Marek Sowa - Marszałek Województwa Małopolskiego. 

Gawęda historyczna oraz wernisaż wystawy były jednym z kilkudziesięciu przedsięwzięć realizowanych w ramach Programu edukacyjnego pn. „Echa Powstania styczniowego w Małopolsce – ludzie i miejsca”, organizowanego przez Forum Małopolskich Oddziałów Polskiego Towarzystwa Historycznego. Honorowy patronat nad całością objęli Marszałek Senatu RP, Marszałek Województwa Małopolskiego oraz Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Projekt uzyskał również dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Patriotyzm Jutra”. 

Poniedziałkowe spotkanie nie mogło by się odbyć bez wsparcia i pomocy Muzeum Uzdrowiska, Fundacji Andrzeja Mańkowskiego oraz Firmy Thermaleo sp. z.o.o. w Szczawnicy, który w tym miejscu organizatorzy składają serdeczne podziękowanie.