Stanisław Kuskowski - Siła przebicia

Stanisław Kuskowski - Siła przebicia. Wernisaż odbędzie się 6 listopada 2014 r., godz. 18.00. Galeria Sztuki ATTIS – Ryszard Lachman, ul. Starowiślna 14, 31-032 Kraków. Wystawa potrwa do 22 XI 2014 r.

Niestety, nie mogłam poznać osobiście Stanisława Kuskowskiego. Wspomnienia jego rodziny i przyjaciół tworzą obraz człowieka bezpretensjonalnego i nietuzinkowego, właśnie takie jest jego malarstwo. Mówiono o nim "czarny malarz", gdyż właśnie ten kolor upodobał sobie szczególnie. Na płótnach odnajdziemy wiele jego odcieni. W każdej pracy czerń jest przeciwwagą dla światła i koloru, które przebijają się przez jej mrok.

Jerzy Madeyski pisał o Stanisławie Kuskowskim - "ekspresjonista z natury", zaliczył go do grupy "malarzy światła". Jego obrazy określał mianem "pejzażu wewnętrznego". Twierdził, że Stanisław Kuskowski chciał wstrząsać pięknem, jak to czynili ekspresjoniści dawnych wieków. Pisał, że najbliższy duchem Kuskowskiemu jest Tadeusz Brzozowski, który był jego orędownikiem podczas wystawy indywidualnej w krakowskim BWA (1979). Brzozowski pisał o nim: "Mrok laserunku pokrywa obrazy Stanisława Kuskowskiego, który romantycznym światłem, sekretne kolory na nich rozpyla. Kreuje – Stimmung". Jak wspomina Jerzy Madeyski - Antoni Zydroń w 1979 roku napisał, że rodowód sztuki Stanisława Kuskowskiego wywodzi się z malarstwa Williama Turnera.

Artysta urodził się w 1941 roku w Nowym Sączu. Pierwsze kroki jako malarz stawiał pod okiem Marii Ritter. W latach 1961-67 studiował na Wydziale Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom obronił w pracowni prof. Hanny Rudzkiej-Cybisowej. Od 1966 roku na stałe mieszkał w Nowym Targu aż do śmierci w 1995 roku. Jego sztuka wpisuje się w nurt abstrakcji metafizycznej o ekspresjonistycznym wyrazie. Stanisław Kuskowski podobnie jak Tadeusz Brzozowski czy Alfred Lenica, w nierzeczywistych pejzażach, zawierał zapis stanów emocjonalnych. Sam artysta wyznał: "Dla mnie każdy mój obraz jest pejzażem. To jest moje widzenie świata, moja propozycja pokazania romantyczno-lirycznego, poetyckiego polskiego pejzażu.

Niekiedy ukazuję go w sytuacji skrajnej, w stanie zagrożenia." Malarz o swoich inspiracjach pisał: "nie pokazuję natury, nie poprawiam jej. Biorę z niej tylko światło rozpalające barwy." Na wystawie znajdzie się 17 prac. Najwcześniejszy z prezentowanych obrazów pochodzi z 1975 roku, natomiast ostatni z 1994 roku. Grupa ta stanowi przekrój przez twórczość artysty. Od zanurzonych w czerni wczesnych prac (Przystań, Zaginiony, Kamil) po kompozycje o rozjaśnionej kolorystyce (Inwazja, Bez tytułu).

Obrazy malowane są cienko. Kolejne warstwy laserunku prześwitują przez siebie, subtelnie kształtując przestrzeń malarską. Natomiast światło wybucha jasnymi i czystymi kolorami (Uroczysko). W obrazie przewodnim wystawy (Siła przebicia), ciemność została ograniczona do kwadratowej plamy w centrum kompozycji. W pracy, mrok stanowi wyłącznie arenę dla światła i koloru. Malarstwo Kuskowskiego jest różnorodne, ekspresyjne w swej naturze, abstrakcyjne w formie i metafizyczne w treści. Artysta kierowany światłem natury oraz ciągłą jego walką z cieniem, ukazywał "pejzaż wewnętrzny". Stanisław Kuskowski, żył i tworzył z dala centrów artystycznych, dlatego jego sztuka jest nadal odkrywana na nowo.

Zapraszam na wystawę.

Agnieszka Julia Dudek

Bibliografia:
Katalog Stanisław Kuskowski, "Malarstwo", Wydawnictwo Fundacji im. Stanisława Kuskowskiego, 1996.
Katalog Stanisław Kuskowski, "Czarny malarz - malarstwo i rysunek, wystawa w dziesiątą rocznicę śmierci",
Wydawnictwo Fundacji im. Stanisława Kuskowskiego, 2005.