Rekordowa skuteczność redukcyjna fali powodziowej dla zbiornika czorsztyńskiego

Zapora w Niedzicy kolejny raz skutecznie ochroniła mieszkańców Pienin i Sądecczyzny przed żywiołem wezbranej wody Dunajca i równocześnie przyczyniła się do obniżenia kulminacji fali powodziowej w Wiśle. Tama na Dunajcu w Niedzicy, której budowa budziła wiele kontrowersji, teraz w obliczu sytuacji kryzysowej nie budziła już wątpliwości i dyskusji.

Zbiornik retencyjny pracował normalnie, zatrzymując katastrofalny nadmiar przybierających gwałtownie wód. Dzięki temu nie było szkód w dolinie Dunajca, woda mieściła się w korycie rzeki, przepływy poniżej zapory były przewidywalne, działał system ostrzegania o zmianach odpływu.

Czy Dunajec stał się łagodniejszy, czy zmienił swój górski, zmienny i nieprzewidywalny charakter? Nic bardziej mylnego. Powódź 17 maja przyniosła do zbiornika czorsztyńskiego prawie 750 m3/s i choć było to o połowę mniej niż niosła fala w 1997 roku, to w ciągu 1,5 doby nastąpił 15-krotny przybór wody w rzece! Przepływ nieszkodliwy dla Dunajca poniżej zapory określono na 250 m3/s, czyli gdyby nie zapora w Niedzicy, to w rzece płynęłoby aż 3 razy więcej wody! Podczas tej powodzi odpływ z zapory nie przekroczył nieszkodliwego dla brzegów stanu, nadmiar wody wypełnił częściowo w zbiorniku stałą rezerwę powodziową oraz całkowicie rezerwę „dodatkową", którą celowo przygotowano w oparciu o doświadczenia eksploatacyjne i niepokojące prognozy hydrologiczne obfitych opadów.

Dzięki znacznej pojemności retencyjnej i właściwie prowadzonej eksploatacji podczas tej powodzi skuteczność redukcyjna fali dla zbiornika czorsztyńskiego wyniosła 66 %, to najwięcej w dotychczasowej historii jego funkcjonowania. Od wskaźników ważniejsza jest

jednak rzeczywista ochrona dobytku zagrożonego woda; podczas powodzi woda o mało co nie zniszczyła placu budowy mostów w Krościenku oraz w Tylmanowej.

Tej ostatniej budowie, ze względu na wyjątkowo nisko nad wodą ułożone szalunki przygotowanego do betonowania mostu groziła katastrofa budowlana, ponieważ woda powodziowa nie mieściła się już pod konstrukcjami wsporczymi. W Pieninach więc woda nie szkodzi, a pracuje dla pożytku ludzi, jest ujarzmiana i rozumnie wykorzystywana. Po raz kolejny zapora w Niedzicy ocaliła mieszkańców regionu i ich dobytek. Istotny jest także fakt, że ograniczenie przepływu z zapory niedzickiej dało możliwość efektywnej pracy zapory Rożnów, której zbiornik był wówczas prawie pozbawiony rezerwowej pojemności.

Niech ta informacja będzie naszym głosem w dyskusji nad zasadnością budowy zbiorników retencyjnych. Wbrew rozpowszechnianym przez pseudospecjalistów i działaczy organizacji ekologicznych opiniom, kwestionującym znaczenie obiektów przeciwpowodziowych, zapory w sytuacjach powodziowych spełniają swoją ochronną rolę, a niepodważalnym dowodem jest właśnie Niedzica.

Grzegorz Podlewski
Prezes Zarządu ZEW Niedzica S.A.