Dolina Lejowa i jej okolice – szałasy pasterskie, pierwszy śnieg – bo jesień idzie...

Lejowa należy do dolin reglowych w Tatrach Zachodnich, a swoim głównym ciągiem, o długości ok. 4,5 km, podchodzi pod ciekawy masyw Kominiarskiego Wierchu, zwany też przez górali Kominami Tylkowymi. Jest jedną z najrzadziej odwiedzanych dolin tatrzańskich. Nazwa doliny pochodzi od góralskiej rodziny Lejów. Dokumenty podają, że w dolinie paśli owce i krowy górale z rodziny Tylków, a w rejestrach z roku 1811 jako właściciel hali występuje Jędrzej Leja z Podczerwonego.

Wycieczka tą doliną, którą rozpoczynamy na Polanie Biały Potok, pozwala latem i jesienią zapoznać się z tradycjami pasterskimi regionu Podhala i tzw. wielkim redykiem, wysokogórskim wypasem owiec i krów na tatrzańskich halach oraz z ciekawą architekturą szałasów tatrzańskich. Do Doliny wchodzimy przez tzw. Między Ściany, zwężenie wyżłobione w wapiennej skale przez Lejowy Potok. Na pobliskich skałkach wapiennych często trenują adepci taternictwa. Czeka tutaj na turystę wiele atrakcji: można w bacówce spróbować oscypka – słynnego wśród turystów góralskiego wędzonego sera, wyrabianego z mleka owczego lub mieszanego, bundzu i bryndzy oraz napić się żętycy. Szałasy pasterskie spotykamy na Polanie Biały Potok, Huty Lejowe, Jaworzynie Lejowej, Polanie Kominiarski Przysłop i Niżniej Polanie Kominiarskiej, przez którą prowadzi czarny szlak, tzw. Ścieżki nad Reglami. Ciekawostką jest także fakt, że w Lejowej prowadzono prace górnicze i poszukiwawcze (w kilku miejscach np. Zadnia i Skrajna Rosocha), które zostały opisane w dokumentach z połowy XIX wieku. Obecnie Dolina Lejowa wchodzi w skład Wspólnoty Leśnej Uprawnionych Ośmiu Wsi z siedzibą w Witowie. Jurysdykcja Tatrzańskiego Parku Narodowego w jej obrębie jest mocno ograniczona (choć dolina ta leży na obszarze TPN). Dolne partie doliny należą do Hali Lejowej, górne zaś do Hali Kominy Tylkowe. Pewne jest jedno, dolinę warto polecić tym, którzy lubią zwiedzanie Tatr w ciszy i spokoju, w oddaleniu od tłumów, które możemy spotkać np. w niedalekiej Dolinie Kościeliskiej. Godna zwiedzenia i pół dniowej wycieczki. Zimą możemy poruszać się na nartach biegowych lub ski-turowych. Obecnie na stokach Kominiarskiego Wierchu widać już pierwszy śnieg, bo w końcu – jesień idzie... Za to pusto tu, polecam!