Rośliny Tatr – Litwor czyli „anielskie ziele”

Dużych rozmiarów roślina o właściwościach leczniczych, jest też używana do wyrobu fantastycznej nalewki. To litwor. Roślina o wysokości nawet do 2,5 m. Od nazwy tej rośliny pochodzi wiele geograficznych nazw w Tatrach, np. Dolina Litworowa, która stanowi górną odnogę przepięknej Doliny Białej Wody w słowackich Tatrach Wysokich, leżąca ponad nią Litworowa Przełęcz, Litworowy Staw i Litworowy Staw Gąsienicowy. Na zdjęciach okazały litwor z Doliny Ciężkiej (niektórzy nazywają ją Doliną Czeską). Miał ponad 2 metry wysokości...

Dzięgiel litwor, arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica L., Archangelica officinalis Hoffm.) – to gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Roślina ma wiele nazw zwyczajowych i ludowych: angelika, dzięgiel lekarski, dzięgiel wielki, anielskie ziele, archangielski korzeń, anielski korzeń. Występuje w stanie dzikim w górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji, w tym w Tatrach. W Polsce podgatunek typowy, rośnie w Sudetach i Karpatach, podgatunek nadbrzeżny występuje w pasie wybrzeża i dolinach rzek. Jest to gatunek rodzimy. Nazwa łacińska pochodzi od słowa archangelos, które oznacza archanioł i nawiązuje do niezwykłych właściwości leczniczych tej rośliny, które miał objawić archanioł Rafael.

No i teraz czas na litworówkę, bo kto jej nie lubi, a jest to nalewka lecznicza. Litworówka to prawdziwa podhalańska nalewka na bazie litworu. Roślina ta jest niezwykle rzadko spotykana, a jej naturalnym siedliskiem w Polsce są Tatry. Litworowi już od dawna przypisuje się właściwości lecznicze - przeciwbólowe i wzmacniające. Ten regionalny trunek charakteryzuje się gorzkim ziołowym smakiem, korzennym wspaniałym zapachem i naturalnym zielonym kolorem. Mętność litworówki jest wynikiem połączenia miodu z ekstraktem z litworu. Jedną z najlepszych litworówek na Podhalu wyrabia Zofia Gluzińska – o Pani Zosi niedługo poczytacie Państwo w Serwisie Podhalańskim Watra, już teraz zapraszam.