Macierzyństwo – czwarta edycja konkursu artystycznego w Zakopanem

W Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór odbyła się uroczysta gala ogłoszenia wyników i wręczenia nagród w odbywającym się co dwa lata konkursie malarstwa na szkle i rzeźby w drewnie, obecnie noszącego imię Eweliny Pęksowej (1923 - 2015) najbardziej znanej zakopiańskiej malarki na szkle, znakomitej ambasadorki malarstwa na szkle w Polsce, ale także zagranicą.

W Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem rozstrzygnięto czwartą edycję konkursu artystycznego, która w tym roku nosiła tytuł „Macierzyństwo”. Poprzednie edycje odbywały się pod hasłami: „Madonny Podhalańskie”, „Oblicza Frasobliwego” oraz „Rodzina”. Wszystkie łączy wspólna idea – pobudzanie inwencji twórczej, popularyzacja tradycyjnych technik (malarstwa na szkle i rzeźby w drewnie) oraz promowanie chrześcijańskich wartości, głęboko zakorzenionych w kulturze Podhala.

Organizatorzy podkreślają, że cele te w znacznej mierze udało się osiągnąć – o czym świadczy liczny udział artystów oraz wysoki poziom nadesłanych prac.

Idea konkursu

Tegoroczny temat – Macierzyństwo – miał zachęcić do twórczej interpretacji motywu kobiety-matki obecnego w sztuce, tradycji ludowej i ikonografii chrześcijańskiej. Celem było również nawiązanie współpracy z twórcami nieprofesjonalnymi oraz popularyzacja tradycyjnego modelu rodziny i wartości, które towarzyszą macierzyństwu.

W konkursie udział wzięło 79 uczestników, którzy zaprezentowali łącznie 120 prac:

• w kategorii rzeźba w drewnie – 25 rzeźb przygotowanych przez 16 artystów,

• w kategorii malarstwo na szkle – 95 obrazów autorstwa 63 osób.

Każdy z uczestników mógł przedstawić maksymalnie dwie prace. W wielu przypadkach oceniano je łącznie, gdy stanowiły spójną artystyczną całość.

Jury konkursu

Prace oceniało jury w składzie:

1. Anna Kozak – przewodnicząca (Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem)

2. Alicja Mironiuk-Nikolska – Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

3. Barbara Rosiek – Muzeum Miejskie w Żywcu

4. Monika Golonka-Czajkowska – Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

5. Marek Król-Józaga – Dyrektor Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem

6. dr Małgorzata Wonuczka-Wnuk – sekretarz jury (Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem)

Wyniki konkursu

Kategoria: Rzeźba i płaskorzeźba

I nagroda

• Janusz Drapała – „Bardzo cię kocham, Mamusiu”

II nagroda ex aequo

• Bogumiła Leśniak – „Macierzyństwo – drzewo matek”

• Marcela Janecka – „Rozdział od pierwszego tchnienia po wspólną drogę w przyszłość, pisane ciszą, światłem i miłością”

III nagroda

• Grzegorz Szopiński – „Niewiasta w ciąży”

Wyróżnienia:
Czesław Kubik – „Ucieczka do Egiptu”
Paweł Kasprzyk – „Wakacje z mamą”
Bartłomiej Dziedzic – „Matka Boska Jasnogórska”
Kazimierz Kozak – „Troskliwa matka”
Bronisław Mieszczak – „Macierzyństwo”
Zdzisław Kozłowski – „Maria Zielna”

Kategoria: Malarstwo na szkle

I nagroda

• Bożena Świerk – „Świętość macierzyństwa”

II nagroda

• Marta Walczak-Stasiowska – „Macierzyńska codzienność”

III nagroda ex aequo

• Zofia Fortecka – „Matusia górali tatrzańskich”

• Lucyna Tkaczyk – „Drzewo życia”

Wyróżnienia I stopnia:
Anna Liscar – „Madonna adorująca Śpiące Dzieciątko Jezus”, „Pieta na motywach drzeworytu”
Agata Domińska – „Święta Anna Samotrzecia”
Krzysztof Granat – „Matka Boska Leśna”
Maria Gąsienica Gładczan – „Macierzyństwo Bogarodzica”
Anna Drabik – „Matka Boża – Opiekunka”
Aniela Stanek – „Najlepsza z matek”
Paulina Filak – „Matka Boska z Dzieciątkiem”

Wyróżnienia II stopnia:
Zbigniew Micherdziński – „Matka Boska z Dzieciątkiem malują motyle”
Krzysztof Karasek – „Macierzyństwo II”
Katarzyna Janik – „Matka Boska Karmiąca”
Joanna Józaga-Lewińska – „Spokojny sen”
Barbara Józefowicz – „Synku, gwiazd sięgaj”
Anna Buńda-Dorula – „Święta Anna Samotrzeć”, „Macierzyństwo”
Lilianna Pleńkowska – „Macierzyństwo I”
Michał Ptak – „Gęsiarka, akt drugi”

Refleksje i znaczenie konkursu

Komisja konkursowa wysoko oceniła poziom artystyczny i różnorodność nadesłanych prac, zauważając, że w tym roku dołączyli także twórcy z regionów dotąd nieobecnych w konkursie.

Motyw macierzyństwa, obecny w sztuce, literaturze i tradycji, został przedstawiony w sposób niezwykle zróżnicowany – od przedstawień sakralnych po osobiste, intymne interpretacje. W wielu pracach tradycyjnej ikonografii towarzyszyło indywidualne, współczesne spojrzenie na temat kobiety i matki.

Wystawa pokonkursowa jest dowodem, że wśród mieszkańców Podhala i całej Polski nie brakuje osób wrażliwych na piękno, zakochanych w tradycji i twórczo ją interpretujących. To prawdziwa wartość, którą warto pielęgnować.

Podziękowania i gala finałowa

Projekt dofinansowany został przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Etnopolska 2025”.

Nagrody, wyróżnienia i dyplomy wręczali:

• Iwona Grzebyk-Dulak – zastępca burmistrza miasta Zakopane,

• Anna Kozak – przewodnicząca Jury,

• Izabela Szlachetka-Lelek – przewodnicząca komisji rodziny i spraw społecznych,

• prof. Jerzy Jędrysiak – przewodniczący komisji kultury,

• Karol Konarski – radny Rady Miasta Zakopane.

Uroczystą galę uświetnił występ muzyczny w składzie: Andrzej Karpiel-Replon, Szymon Tylka i Tadeusz Gocał.