Podhale, Spisz i Orawa w latach wojny i okupacji

W ramach programu edukacyjnego realizowanego przez nowotarski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, w Zespole Szkół nr 3 im. Świętej Jadwigi Królowej w Nowym Targu, otwarto wystawę historyczną zatytułowaną „Podhale niezłomne 1939-1945”. Na kilkunastu tablicach omówione zostały początki konspiracji na Podhalu, powstanie i działalność Konfederacji Tatrzańskiej, organizacja tajnego nauczania oraz działalność oddziałów partyzanckich.

Zaprezentowano również sprzęt i wyposażenie wojskowe wykorzystywane zarówno przez żołnierzy polskich w czasie kampanii wrześniowej 1939 r., jak również oddziały partyzanckie Armii Krajowej działające w Beskidach m.in.: polski ręczny karabin maszynowy Browning wz. 29, niemiecki ręczny karabin maszynowy MG-42 oraz brytyjski granatnik ppanc. „Piat”. Całość ekspozycji uzupełniły umundurowane sylwetki:  żołnierza 1. pułku strzelców podhalańskich z września 1939 r. oraz partyzanta z 1. pułku strzelców podhalańskich Armii Krajowej z roku 1944. Pokazane na wystawie karabiny i mundury pochodzą ze zbiorów Stowarzyszenia Miłośników Polskiej Broni i Barwy „Perkun” oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu.

Otwarciu wystawy towarzyszył wykład Roberta Kowalskiego, prezesa oddziału PTH,  dotyczący wydarzeń z lat wojny i okupacji na terenie Podhala, Spisza i Orawy.  Wysłuchali go uczniowie klas pierwszych i drugich liceum.  Prelegent w trakcie swojego wystąpienia wspomniał m.in. o udziale armii słowackiej w działaniach przeciwko Polsce oraz Pakcie Ribbentrop – Czerniak podpisanym w Berlinie 21 listopada 1939 r., na mocy którego polska część Spisza i Orawy zostały włączone do Republiki Słowackiej i pozostały pod jej okupacją przez sześć kolejnych lat. Wykład wzbogacony został  prezentacją multimedialną, zawierającą szereg nieznanych i niepublikowanych zdjęć, szkiców, map  oraz dokumentów historycznych.

Wystawa i prelekcja w Zespole Szkół nr 3 im. Świętej Jadwigi Królowej w Nowym Targu to kolejne w ostatnim czasie przedsięwzięcie nowotarskiego PTH, realizowane w ramach szerszego projektu edukacyjnego, skierowanego do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych. Obok wystawy pt. „Podhale niezłomne 1939-1945”, pokazywanej ostatnio m.in. w Zespole Szkół Rolniczych w Nowym Targu, szkołom oraz  instytucjom kultury udostępniana jest bezpłatnie także wystawa historyczna poświęcona postaci dra Jana Bednarskiego, działacza spisko-orawskiego i honorowego  obywatela Nowego  Targu. Ta ostatnia ekspozycja, prezentowana była: w Łapszach Niżnych, Bukowinie Tatrzańskiej, Sidzinie, Jabłonce oraz w Lipnicy Wielkiej na Orawie.

Szkoły lub instytucje zainteresowane uczestnictwem w projekcie mogą się zgłaszać do nowotarskiego PTH, którego siedziba mieści się w Gmachu Bursy Gimnazjalnej im. dra Jana Bednarskiego przy ulicy Nadwodniej 5 w Nowym Targu lub telefonicznie pod numerem tel. 502 418 742.