W poszukiwaniu "Pępka świata"

Mija 50. rocznica śmierci Rafała Malczewskiego - malarza, taternika, narciarza, ratownika górskiego i wreszcie pisarza, autora kapitalnej książki, pt. „Pępek świata. Wspomnienia z Zakopanego”. Był postacią związaną z Zakopanem w czasach dwudziestolecia międzywojennego. Z powodu okrągłej rocznicy Julita Dembowska i Wojciech Szatkowski poprowadzili w Galerii Sztuki XX wieku mieszczącej się w willi Oksza wieczór o autorze „Pępka świata....”. Rzecz o takim Zakopanem, jakiego już nie ma i nie będzie. Fragmenty kultowej książki czytała Grażyna Syrzistie aktorka SCENY A2. Przy okazji można było obejrzeć parę obrazów tego cenionego twórcy, jakie znajdują się zakopiańskim muzeum. Wieczór zorganizowało Muzeum Tatrzańskie

Z materiałów organizatorów:

Rafał Malczewski (1892-1965) był jedną z barwniejszych postaci Zakopanego lat międzywojennych. Wzrastał w atmosferze kontaktu ze sztuką i malarstwem. W latach 1910–1915 studiował w Wiedniu filozofię, architekturę i agronomię. W tym samym czasie zaczął zajmować się narciarstwem. Po powrocie do kraju kształcił się w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Uczył się również malarstwa w atelier ojca, Jacka Malczewskiego, znanego malarza. W okresie 1915–1939 Rafał Malczewski mieszkał w Zakopanem. Dał się poznać jako zamiłowany taternik, doskonały narciarz i ratownik TOPR. Znał wielu wybitnych zakopiańczyków tamtego okresu. W 1917 r., podczas wspinaczki na południowej ścianie Zamarłej Turni w Tatrach, spotkała go tragedia. Śmierć poniósł jego towarzysz, Stanisław Bronikowski, a sam Malczewski przez całą noc, przywiązany do haka, na niewielkiej półce skalnej, oczekiwał na pomoc ratowników TOPR. W dwudziestoleciu międzywojennym Rafał Malczewski zyskał znaczną sławę jako malarz. Prezentował prace na wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych, w kraju i za granicą (Międzynarodowe Biennale w Wenecji w 1932, Berlin, Helsinki, Los Angeles, Moskwa, Nowy Jork). Otrzymał specjalną nagrodę prezydenta Mościckiego, złoty laur Polskiej Akademii Literatury za zasługi na polu plastyki, a także złoty medal za obraz Wiosna w górach na Wystawie Światowej Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 r. Malował krajobrazy, a zwłaszcza senne stacyjki kolejowe, małe miasteczka, tatrzańskie hale, błotniste drogi, pejzaże fabryczne oraz portrety. Upraszczał kształty, celowo je prymitywizował, co zbliżało jego styl do charakteru twórczości nieprofesjonalnej. Brał udział w powstaniu filmu „Biały ślad” w reż. Adama Krzeptowskiego. Był także autorem felietonów, ukazujących specyficzną atmosferę Zakopanego w okresie międzywojennym: Od cepra do wariata, Narkotyk gór. Nowele tatrzańskie, Pępek świata. Wspomnienia z Zakopanego. Zmarł w Motrealu w 1965 r. /W. Szatkowski/