LITERACKI FINAŁ POD TATRAMI

Zakończył się jubileuszowy, dziesiąty Zakopiański Festiwal Literacki – trzy dni spotkań z książką, kulturą i wybitnymi twórcami zwieńczyło jedno z najważniejszych wydarzeń literackich w regionie: wręczenie Nagrody Literackiej Zakopanego. Kulminacyjnym momentem ostatniego dnia festiwalu było ogłoszenie laureata Nagrody Literackiej Zakopanego – prestiżowego wyróżnienia przyznawanego corocznie żyjącym autorom książek, które w wybitny sposób promują Zakopane, Tatry oraz dziedzictwo kulturowe Podhala – zarówno poprzez swoją treść – w kategorii głównej, jak i w kategorii wyróżnienia za jakość edytorsko- artystyczną. Od roku 2023 przyznawana jest również nagroda publiczności.

Nagroda od wielu lat jest ważnym wyróżnieniem w polskiej literaturze związanej z tematyką górską. Docenia książki, które nie tylko opisują lokalne realia, ale także wykraczają poza nie, ukazując uniwersalne znaczenia i artystyczne złożoności związane z tatrzańskim regionem.

W 2025 roku nagrodę główną przyznano Biance Rolando za książce „Nasze Zakopane”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa BoSz. To bogato ilustrowana publikacja poświęcona wątkom tatrzańskim w twórczości najsłynniejszych polskich artystów związanych z Zakopanem, Tatrami i Podhalem: malarzy, grafików, rzeźbiarzy i architektów. Składają się na nią interesujące rozważania na temat wpływu Tatr na dorobek wybranych twórców oraz zbiór znakomitych prac – od malowniczych widoków po zakopiańską architekturę. Podczas tej literackiej wędrówki po górach spojrzymy na leśne knieje, zielone doliny i spiczaste wierchy oczami takich malarzy jak Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Wojciech Weiss i Stanisław Witkiewicz, przyjrzymy się lokalnej ludności uwiecznionej przez Władysława Skoczylasa, Jana Gąsienicę Szostaka czy Zofię Rydet, poznamy też oryginalne realizacje rzeźbiarskie Antoniego Kenara, Antoniego Rząsy, Władysława Hasiora i Grzegorza Pecucha.

Kapituła konkursowa – w składzie: Tomasz Jastrun, Agnieszka Jurczyńska-Kłosok, Mariusz Koperski, Paweł Skawiński i Iwona Smółka – uhonorowała książkę „Nasze Zakopane” również w drugiej kategorii przyznając jej wyróżnienie za walory edytorsko – artystyczne – za wyjątkową spójność formy graficznej i typograficznej z treścią, estetyczne opracowanie oraz wysoką jakość publikacji, czyniącą ją nie tylko dziełem literackim, lecz także artystycznym obiektem.

Natomiast w wyniku  głosowania  internetowego prowadzonego na festiwalowej stronie internetowej nagrodę publiczności otrzymała książka „5” Łukasza Kamińskiego, wydana przez Wydawnictwo JanKa.

W ostatnim dniu festiwalu Plac Niepodległości znów wypełnił się czytelnikami i rozmowami o literaturze. Dzień rozpoczął się od spotkania z Łukaszem Grzesiczakiem, autorem książki „Słowacja. Apacze, kosmos i haluszki”, który wraz z Maciejem Krupą zabrał publiczność w literacką podróż za południową granicę. Następnie na scenie pojawił się Andrzej Stasiuk, by opowiedzieć o swojej najnowszej książce „Rzeka dzieciństwa” – osobistym eseju o czasie, pamięci i krajobrazie. Chwilę później w rozmowie z Mariuszem Koperskim wystąpił prof. Ryszard Koziołek, który przybliżył kontekst i znaczenie nowego wydania „Listów do Mileny” Franza Kafki. Głos zabrali także nominowani do tegorocznej nagrody – w popołudniowej rozmowie „Wielcy zakopiańscy” autorzy opowiedzieli o swojej twórczości, inspiracjach i emocjach towarzyszących pracy nad książkami zakorzenionymi w Tatrach i kulturze regionu.

Wieczorem, tuż po ogłoszeniu wyników i ceremonii wręczenia nagrody, festiwalowa publiczność mogła przenieść się do magicznego świata dziecięcej literatury – na ekranie Kina Letniego pojawiła się ekranizacja powieści „Tajemniczy ogród” Frances Hodgson Burnett w reżyserii Agnieszki Holland – klasyka, która nadal porusza serca małych i dużych widzów.

Dziesiąta edycja Zakopiańskiego Festiwalu Literackiego dobiegła końca, ale jego atmosfera – pełna pasji, rozmów, wzruszeń i intelektualnych inspiracji – zostanie z nami na długo. Dziękujemy wszystkim gościom, autorom, prowadzącym, partnerom oraz publiczności – to dzięki Wam literackie ścieżki wiodące przez Zakopane i Tatry po raz kolejny przemówiły głosami autorów i czytelników.
Do zobaczenia za rok – znów na Tatrzańskim Szlaku Słów! 

Organizatorzy: Miasto Zakopane, Miejska Biblioteka Publiczna im. St. Żeromskiego w Zakopanem, Zakopiańskie Centrum Kultury

Patronat: Lustro Biblioteki, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich

Partnerzy: Koalicja Letnich Festiwali Literackich, Miejska Galeria Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, Grupa Autoremo, Ośrodek Konferencyjno – Wypoczynkowy „Hyrny”

Patroni Medialni: Wyborcza.pl, Książki. Magazyn do czytania Gazeta Wyborcza, Radio Kraków, TVP3 Kraków, Czas Literatury, TATRY Kwartalnik TPN, Podhale24.pl, Tygodnik Podhalański, 24tp.pl, Góral24.pl, Podhalański Serwis Informacyjny WATRA